« Жиҳоднинг сабаби ва моҳияти”.
Уш бу сўз араб тилида таржима қилинганда “ғайрат қилмоқ”, “ҳаракат қилмоқ “ ,”интилмоқ”, “зўр бермоқ”, “бор кучини сарфламоқ”,”курашмоқ”,”меҳнат қилмоқ”,каби маъноларни ифодалайди.
“Жиҳод”-деганда исломни ҳимоя қилиш ва ёйиш учун кураш тушинилган .Ибн Рушд муқаддимот асарида жиҳоднинг турларини тўрт қисмга ажратади.Ҳозирги кунда турли экстремистик террористик ҳаракатлар томонидан “Жиҳод” тушунчаси ислом дини таъминотларига зид равишда тушунилиб талқин этилади.
Жиҳод тушунчаси ислом давридан бошлаб кенг мавзу сифатида тадқиқ этилган.Жиҳод тушунчасининг ҳозирги кунда шаклланиши Ибн Таймия ғояларига бориб тақалади.Бунда ҳокимиятни ағдариш одамлар онгини заҳарлаш кўр-кўрона бошқа оқимларга кириши экстремистик террористик ҳаракатларга қўшилиб,”Жиҳод тушунчаси шу экан дегани хулосага келиб қўлга қурол олиб миссионерлик йўлидан юртдошларимиз адашмоқдалар. Қуръони каримда жиҳод тўғрисида бир қанча оятларга қаралиб ўтилган .
Масалан: “Сизларга қарши жанг қилувчилар билан Аллоҳ йўлида жанг қилингиз, ҳаддан
Ошмангиз Зеро”Аллоҳ ҳаддан ошувчиларни ёқтирмагай, Бунда Аллоҳ таоло мусулмонларни сабрли бўлишига ўзларини ҳимоя қилиш ҳаддидан ошмасликни амр қилди.Росулуллоҳ алайҳиссалом шундай дедилар .”Ким ноҳақ бир кишини ўлдирса жаннатнинг ҳидини ҳидламайди. Жаннатнинг ҳиди қирқ йиллик масофадан таралиб туради.Аллоҳ таолога яқинлаштирувчи ҳар қандай эзгу иш жиҳод ҳисобланади.
Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф роҳималлоҳ: жиҳод ҳақида Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади : “Бир киши Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига жиҳодни ирода қилган холида келди. Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам “ Ота-онанг тирикми “-дедилар. “Ҳа” деди ...”Бўлмаса жиҳодни ўшалардан қил –дедилар” .Яъни қайтиб бориб уларнинг ҳизматларини қил ,уларнинг розилигини ол, -дедилар .Уш бу ҳадисдан жиҳоднинг маъноси фақат қурол ушлатиб уруш олиб боришдан иборат эмаслиги ,бу сўзнинг маънолари кўп эканлигини ҳам билиб оламиз .Ота-онага хизмат қилиш , уларнинг розилигини олиш учун бўладиган ҳатти-ҳаракатлар ҳам Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадисларида жиҳод деб номланган. Мазкур киши учун жиҳод қилмаслик маъсият эмас экан .ота-онасига хизмат қилиш фрйдалироқ .Бу шахс учун ота-онанинг ризолигини топиш учун жиҳод. Ҳадиси шарифларда “Тинчлик ва хотиржамлик икки улуғ неъматдирки ,бундан кўп одамлар маҳрумдирлар ,”ким биздарга қарши тиғ кўтарса ,у аҳли исломдан эмас бунда инсонлар тинчликнинг қадрига етишга ,аҳил иноқ яшашга чиқарилган .
Демак :Яратганнинг энг буюк неъмати яшаб турган оламнинг энг ажойиб мўжизаси бўлиши инсон ҳаётига тажовуз қилишга қаратилган кўринишлар таҳдидлар катта гуноҳ экан ҳар бир киши бу неъматни асраб –авайлаши унга хиёнат қилмаслиги лозим бўлади .
Бугунги кунда экстремизм ва терроризм пешволарининг бутун оламни мажбрлаб исломга киритиш ғоялари Қуръон ва сунна матнларига зид келади.
Кармана ткмани “Сардоба МФЙ отинойиси :Хусенова .Н.
Уш бу сўз араб тилида таржима қилинганда “ғайрат қилмоқ”, “ҳаракат қилмоқ “ ,”интилмоқ”, “зўр бермоқ”, “бор кучини сарфламоқ”,”курашмоқ”,”меҳнат қилмоқ”,каби маъноларни ифодалайди.
“Жиҳод”-деганда исломни ҳимоя қилиш ва ёйиш учун кураш тушинилган .Ибн Рушд муқаддимот асарида жиҳоднинг турларини тўрт қисмга ажратади.Ҳозирги кунда турли экстремистик террористик ҳаракатлар томонидан “Жиҳод” тушунчаси ислом дини таъминотларига зид равишда тушунилиб талқин этилади.
Жиҳод тушунчаси ислом давридан бошлаб кенг мавзу сифатида тадқиқ этилган.Жиҳод тушунчасининг ҳозирги кунда шаклланиши Ибн Таймия ғояларига бориб тақалади.Бунда ҳокимиятни ағдариш одамлар онгини заҳарлаш кўр-кўрона бошқа оқимларга кириши экстремистик террористик ҳаракатларга қўшилиб,”Жиҳод тушунчаси шу экан дегани хулосага келиб қўлга қурол олиб миссионерлик йўлидан юртдошларимиз адашмоқдалар. Қуръони каримда жиҳод тўғрисида бир қанча оятларга қаралиб ўтилган .
Масалан: “Сизларга қарши жанг қилувчилар билан Аллоҳ йўлида жанг қилингиз, ҳаддан
Ошмангиз Зеро”Аллоҳ ҳаддан ошувчиларни ёқтирмагай, Бунда Аллоҳ таоло мусулмонларни сабрли бўлишига ўзларини ҳимоя қилиш ҳаддидан ошмасликни амр қилди.Росулуллоҳ алайҳиссалом шундай дедилар .”Ким ноҳақ бир кишини ўлдирса жаннатнинг ҳидини ҳидламайди. Жаннатнинг ҳиди қирқ йиллик масофадан таралиб туради.Аллоҳ таолога яқинлаштирувчи ҳар қандай эзгу иш жиҳод ҳисобланади.
Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф роҳималлоҳ: жиҳод ҳақида Абдуллоҳ ибн Амр розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади : “Бир киши Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳузурларига жиҳодни ирода қилган холида келди. Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам “ Ота-онанг тирикми “-дедилар. “Ҳа” деди ...”Бўлмаса жиҳодни ўшалардан қил –дедилар” .Яъни қайтиб бориб уларнинг ҳизматларини қил ,уларнинг розилигини ол, -дедилар .Уш бу ҳадисдан жиҳоднинг маъноси фақат қурол ушлатиб уруш олиб боришдан иборат эмаслиги ,бу сўзнинг маънолари кўп эканлигини ҳам билиб оламиз .Ота-онага хизмат қилиш , уларнинг розилигини олиш учун бўладиган ҳатти-ҳаракатлар ҳам Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадисларида жиҳод деб номланган. Мазкур киши учун жиҳод қилмаслик маъсият эмас экан .ота-онасига хизмат қилиш фрйдалироқ .Бу шахс учун ота-онанинг ризолигини топиш учун жиҳод. Ҳадиси шарифларда “Тинчлик ва хотиржамлик икки улуғ неъматдирки ,бундан кўп одамлар маҳрумдирлар ,”ким биздарга қарши тиғ кўтарса ,у аҳли исломдан эмас бунда инсонлар тинчликнинг қадрига етишга ,аҳил иноқ яшашга чиқарилган .
Демак :Яратганнинг энг буюк неъмати яшаб турган оламнинг энг ажойиб мўжизаси бўлиши инсон ҳаётига тажовуз қилишга қаратилган кўринишлар таҳдидлар катта гуноҳ экан ҳар бир киши бу неъматни асраб –авайлаши унга хиёнат қилмаслиги лозим бўлади .
Бугунги кунда экстремизм ва терроризм пешволарининг бутун оламни мажбрлаб исломга киритиш ғоялари Қуръон ва сунна матнларига зид келади.
Кармана ткмани “Сардоба МФЙ отинойиси :Хусенова .Н.
