Сув – бу тирикликнинг асоси, ҳаётнинг узвий қисми ва инсоният учун бебаҳо неъматдир. Ҳар бир жонли мавжудотнинг ҳаёти сув билан боғлиқ. Инсон танасининг 60-70 фоизи сувдан иборат бўлиб, у организмдаги ҳар бир ҳужайранинг фаолиятини таъминлайди. Ушбу мақолада сувнинг ҳаётдаги аҳамияти, табиатдаги ўрни ва динимиздаги қадри ҳақида сўз юритамиз.
Сув ҳаётнинг давомийлиги учун асосий омилдир. У қуйидаги вазифаларни бажаради:
1. Тирик организмлар фаолиятида: Сув озиқ моддаларни эритади ва уларни организм бўйлаб тарқатади. Шунингдек, танадан чиқиндиларни чиқариб ташлашда ёрдам беради.
2. Энергия манбаи: Ўсимликлар фотосинтез жараёнида сувдан фойдаланиб, кислород ишлаб чиқаради ва органик моддаларни ҳосил қилади. Бу жараён бутун экотизимнинг озиқ-овқат занжири учун пойдевор бўлади.
3. Иқлимни бошқариш: Дунё океанлари ва сув ҳавзалари иқлимни барқарорлаштиришда муҳим рол ўйнайди. Сув буғланиши ва ёғингарчилик жараёнлари орқали табиатда сув айланиши содир бўлади.
Ҳадис ва Ривоятларда Сувнинг Аҳамияти
Исломда сувнинг ўрни жуда юксакдир. Сув фақат тириклик манбаи эмас, балки поклик ва ибодатнинг ҳам асосидир. Қуръони Каримда ва Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадисларида сувнинг аҳамияти кўп бор таъкидланган.
1. Қуръони Каримда сув ҳақида:
Аллоҳ таоло Қуръони Каримда дейди:
"Биз ҳар бир тирик нарсани сувдан яратдик. Шунда ҳам иймон келтирмайдиларми?" (Анбиё сураси, 30-оят).
Бу оятда сув ҳаётнинг яратилиши ва давом этиши учун асосий манба эканлиги очиқ-ойдин таъкидланган.
2. Ҳадисларда сувнинг фазилати:
Пайғамбаримиз Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи васаллам) марҳамат қилганлар:
"Одам боласининг амаллари тўхтайди, фақат учта нарса давом этади: садақайи жория, фойда берувчи илм ва ундан кейин дуо қилувчи солиҳ фарзанд." (Муслим, 1631).
Садақайи жориянинг энг улуғ турларидан бири бу қудуқ қазиб, одамларга тоза сув тақдим этишдир. Сув тақдим этиш энг улуғ савобли амаллардан бири саналади.
3. Саҳобаларнинг намунаси:
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи васаллам) айтганлар:
"Ким бир мўминни сув билан сийласа, Аллоҳ унга жаннатда ичимлик беради."
Бу ҳадис сувнинг фақат дунёвий эҳтиёж эмас, балки охиратда мукофот сабабчиси бўлишини ҳам кўрсатади.
Табиатда Сувнинг Асосий Ўрни
Сув табиатдаги мувозанатни сақлаб турадиган асосий элементдир. Ўрмонлар, дарёлар, кўллар ва денгизлар табиатнинг бир қисми сифатида ҳаёт айланишини таъминлайди. Табиатда сув қуйидагиларга хизмат қилади:
Қушлар, балиқлар ва ҳайвонларнинг яшаш жойларини таъминлайди.
Ўсимликларнинг ўсиши ва кислород ишлаб чиқаришида иштирок этади.
Иқлимни барқарорлаштиришга ёрдам беради.
Инсон Ҳаётида Сувнинг Қадри
Ҳар куни инсон тоза ичимлик сувидан фойдаланади. Бироқ, дунёнинг кўплаб ҳудудларида сув танқислиги мавжуд. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи васаллам) исрофгарчиликдан тийилиш ҳақида огоҳлантирганлар. Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
"Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи васаллам) таҳорат қилаётганда жуда оз сув ишлатар эдилар."
Бу ҳадисдан келиб чиқиб, сувни беҳурматлик ва исроф қилмаслик кераклиги англашилади.
Хулоса
Сув – ҳаёт манбаи, инсониятнинг энг катта бойликларидан бири. Ундан тўғри фойдаланиш, қадрига етиш ва исроф қилмаслик ҳар биримиз учун муҳим вазифадир. Инсоният сувни асраб-авайлаб, табиатга ҳурмат билан муносабатда бўлса, келажак авлодлар ҳам бу неъматдан баҳраманд бўлади.
Хатирчи туман Икром Карвон махалласи отинойиси Очилова Юлдуз
Сув ҳаётнинг давомийлиги учун асосий омилдир. У қуйидаги вазифаларни бажаради:
1. Тирик организмлар фаолиятида: Сув озиқ моддаларни эритади ва уларни организм бўйлаб тарқатади. Шунингдек, танадан чиқиндиларни чиқариб ташлашда ёрдам беради.
2. Энергия манбаи: Ўсимликлар фотосинтез жараёнида сувдан фойдаланиб, кислород ишлаб чиқаради ва органик моддаларни ҳосил қилади. Бу жараён бутун экотизимнинг озиқ-овқат занжири учун пойдевор бўлади.
3. Иқлимни бошқариш: Дунё океанлари ва сув ҳавзалари иқлимни барқарорлаштиришда муҳим рол ўйнайди. Сув буғланиши ва ёғингарчилик жараёнлари орқали табиатда сув айланиши содир бўлади.
Ҳадис ва Ривоятларда Сувнинг Аҳамияти
Исломда сувнинг ўрни жуда юксакдир. Сув фақат тириклик манбаи эмас, балки поклик ва ибодатнинг ҳам асосидир. Қуръони Каримда ва Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадисларида сувнинг аҳамияти кўп бор таъкидланган.
1. Қуръони Каримда сув ҳақида:
Аллоҳ таоло Қуръони Каримда дейди:
"Биз ҳар бир тирик нарсани сувдан яратдик. Шунда ҳам иймон келтирмайдиларми?" (Анбиё сураси, 30-оят).
Бу оятда сув ҳаётнинг яратилиши ва давом этиши учун асосий манба эканлиги очиқ-ойдин таъкидланган.
2. Ҳадисларда сувнинг фазилати:
Пайғамбаримиз Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи васаллам) марҳамат қилганлар:
"Одам боласининг амаллари тўхтайди, фақат учта нарса давом этади: садақайи жория, фойда берувчи илм ва ундан кейин дуо қилувчи солиҳ фарзанд." (Муслим, 1631).
Садақайи жориянинг энг улуғ турларидан бири бу қудуқ қазиб, одамларга тоза сув тақдим этишдир. Сув тақдим этиш энг улуғ савобли амаллардан бири саналади.
3. Саҳобаларнинг намунаси:
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи васаллам) айтганлар:
"Ким бир мўминни сув билан сийласа, Аллоҳ унга жаннатда ичимлик беради."
Бу ҳадис сувнинг фақат дунёвий эҳтиёж эмас, балки охиратда мукофот сабабчиси бўлишини ҳам кўрсатади.
Табиатда Сувнинг Асосий Ўрни
Сув табиатдаги мувозанатни сақлаб турадиган асосий элементдир. Ўрмонлар, дарёлар, кўллар ва денгизлар табиатнинг бир қисми сифатида ҳаёт айланишини таъминлайди. Табиатда сув қуйидагиларга хизмат қилади:
Қушлар, балиқлар ва ҳайвонларнинг яшаш жойларини таъминлайди.
Ўсимликларнинг ўсиши ва кислород ишлаб чиқаришида иштирок этади.
Иқлимни барқарорлаштиришга ёрдам беради.
Инсон Ҳаётида Сувнинг Қадри
Ҳар куни инсон тоза ичимлик сувидан фойдаланади. Бироқ, дунёнинг кўплаб ҳудудларида сув танқислиги мавжуд. Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи васаллам) исрофгарчиликдан тийилиш ҳақида огоҳлантирганлар. Ибн Аббос розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
"Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи васаллам) таҳорат қилаётганда жуда оз сув ишлатар эдилар."
Бу ҳадисдан келиб чиқиб, сувни беҳурматлик ва исроф қилмаслик кераклиги англашилади.
Хулоса
Сув – ҳаёт манбаи, инсониятнинг энг катта бойликларидан бири. Ундан тўғри фойдаланиш, қадрига етиш ва исроф қилмаслик ҳар биримиз учун муҳим вазифадир. Инсоният сувни асраб-авайлаб, табиатга ҳурмат билан муносабатда бўлса, келажак авлодлар ҳам бу неъматдан баҳраманд бўлади.
Хатирчи туман Икром Карвон махалласи отинойиси Очилова Юлдуз
