CАВОЛ: Қизил денгизга Макка шаҳридан борган одамга Маккага қайтишда эҳром билан кириши лозимми?
ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Қизил денгизнинг ҳудуди катта бўлиб, Жидда шаҳри қирғоқларига туташган қисми икки мийқот — Жуҳфа (Робиғ шаҳри яқинидаги жой, Маккадан 183 км) ва Яламлам (Саъдия яқинидаги жой, Маккадан 85 км) мийқотлари орасида жойлашган. Қизил денгизнинг бир қисми мийқот ичида бўлса, қолган катта қисми эса, мийқот ташқарисида жойлашган. Шунга кўра, модомики, Маккалик ёки у ерга борган ҳожи қизил денгизга саёҳат қилган вақтида мазкур икки мийқот ҳудудидан ўтиб кетиб қолмаган бўлса, унга Макка шаҳрига қайтиб киришда эҳромли бўлиши шарт эмас. Чунки у мийқот ҳудудидан чиқиб кетган бўлмайди. Аммо, денгизда кемага миниб, мазкур икки мийқот ҳудудларидан ташқарига чиқиб кетиб қолган бўлса, у киши Макккага қайтиб киришида албатта эҳромли бўлиши вожиб бўлади.
Ушбу маслала борасида “Ғунятун-носик” китобида келтирилишича:
"وإن لم يعلم المحاذاة فعلى مرحلتين عرفيتين من مكة كجدة من طرف البحر؛ فإنها على مرحلتين عرفيتين من مكة، وثلاث مراحل شرعية".
"Агар мийқотга баробар жойни қаерлигини билмаса, масалан: (Жидда шаҳрига денгиздан келган киши каби), у ҳолда Маккадан икки “Урфий марҳала” ва уч “Шаръий марҳала” узоқликдаги жой мийқот ҳисобланади" (95 бет).
Демак, бир марҳала 43 км 352 м бўлиб, икки урфий марҳала (43 км 352*2=) 86 км 704 м атрофида бўлади. Маккадан Жидда шаҳрига борган киши 86 км атрофида масофани босиб ўтмагани учун мийқотдан чиқиб кетмайди.
Шуни ҳам таъкидлаш керакки, ҳозирги кунда Жидда шаҳри ичида жойлашган ва зиёратчи ҳамда сайёҳлар бориб, қайиқларга миниб, ёки чўмилиб келаётган жойлар қизил денгиз эмас балки унинг бир бўғози ҳисобланиб, у жойлар мийқот ичкарисида жойлашган. Шу сабабли ҳам у жойларга бориб Маккага қайтган кишилар учун эҳромда бўлишлари шарт қилинмайди. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим.
Қизил денгизнинг ҳудуди катта бўлиб, Жидда шаҳри қирғоқларига туташган қисми икки мийқот — Жуҳфа (Робиғ шаҳри яқинидаги жой, Маккадан 183 км) ва Яламлам (Саъдия яқинидаги жой, Маккадан 85 км) мийқотлари орасида жойлашган. Қизил денгизнинг бир қисми мийқот ичида бўлса, қолган катта қисми эса, мийқот ташқарисида жойлашган. Шунга кўра, модомики, Маккалик ёки у ерга борган ҳожи қизил денгизга саёҳат қилган вақтида мазкур икки мийқот ҳудудидан ўтиб кетиб қолмаган бўлса, унга Макка шаҳрига қайтиб киришда эҳромли бўлиши шарт эмас. Чунки у мийқот ҳудудидан чиқиб кетган бўлмайди. Аммо, денгизда кемага миниб, мазкур икки мийқот ҳудудларидан ташқарига чиқиб кетиб қолган бўлса, у киши Макккага қайтиб киришида албатта эҳромли бўлиши вожиб бўлади.
Ушбу маслала борасида “Ғунятун-носик” китобида келтирилишича:
"وإن لم يعلم المحاذاة فعلى مرحلتين عرفيتين من مكة كجدة من طرف البحر؛ فإنها على مرحلتين عرفيتين من مكة، وثلاث مراحل شرعية".
"Агар мийқотга баробар жойни қаерлигини билмаса, масалан: (Жидда шаҳрига денгиздан келган киши каби), у ҳолда Маккадан икки “Урфий марҳала” ва уч “Шаръий марҳала” узоқликдаги жой мийқот ҳисобланади" (95 бет).
Демак, бир марҳала 43 км 352 м бўлиб, икки урфий марҳала (43 км 352*2=) 86 км 704 м атрофида бўлади. Маккадан Жидда шаҳрига борган киши 86 км атрофида масофани босиб ўтмагани учун мийқотдан чиқиб кетмайди.
Шуни ҳам таъкидлаш керакки, ҳозирги кунда Жидда шаҳри ичида жойлашган ва зиёратчи ҳамда сайёҳлар бориб, қайиқларга миниб, ёки чўмилиб келаётган жойлар қизил денгиз эмас балки унинг бир бўғози ҳисобланиб, у жойлар мийқот ичкарисида жойлашган. Шу сабабли ҳам у жойларга бориб Маккага қайтган кишилар учун эҳромда бўлишлари шарт қилинмайди. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.
