Маълумки, Аллоҳ таоло аксар шаръий аҳкомларнинг бажарилишини барчага эмас, балки, давлат раҳбарига ёки давлат раҳбари тайин қилган кишигагина хосланган. Шулар жумласига, жиход, амру маъруф, наҳйи мункарлар киради. Баъзи ҳолларда наҳйи мункар қилиш ножоиз ҳисобланади. Чунки бу ижтиҳод билан боғлиқ бўлиб, ҳамманинг ҳам қўлидан келавермайди. Бундай ўринларда эса, мункар ишдан қайтариш оғирроқ оқибатларга ҳам олиб келиши мумкин. Бу каъби ҳолатларда наҳйи мункар қилиш одамлар учун ҳаромга айланади. Жиход ёки хорижда туриб олиб, армия тузиб давлатга қарши уруш очган киши ҳамда мамлакат ҳудудида боғийларга қарши курашган ҳоким масаласида ҳам шундай дейиш мумкин. Моликий мазҳаби имомларидан имом Қарофий ўзининг “Форуқ” асарида инсонлар ҳатти ҳаракатлари ҳақида сўз юритиб, юқорида зикри келган масалаларда жамиятдаги кишилар шуғулланиши жоиз эмаслиги, давлат раҳбари бу ишларга масъул эканини таъкидлаган. Шундай экан, бугунги кунда баъзи жамоалар томонидан мункар ишлардан куч биллан қайтариш, жиҳод элон қилиш каби ҳолатлар фитна, фасодга олиб келади, холос.
Абдуллоҳ ибн Бая
“Дунё уламолари мурожаати” китобидан