Жума муборак
Яқин йиллардан бери баъзилар томонидан: ““Жума айёмингиз муборак бўлсин”, “Жума муборак” дейиш мумкин эмас, чунки, жума куни қиёмат куни бўлади, қачонки биз маҳшаргоҳдан ўтиб жаннатда йиғилганимиздагина “жума муборак бўлсин”, деб айтамиз. Жума билан табриклаш бидъат, чунки, Пайғамбар алайҳиссалом ва саҳобалар бир-бирларини жума билан табрикламаган” деган ҳар хил гап-сўзлар тарқалиб қолди. Бу гап-сўзларга қисқа жавоб шуки, мўмин-мусулмонлар ўзаро бир-бирларига соғлиқ-саломатлик тилаб, Жума куни билан табриклашлари мубоҳ (савоб ҳам, гуноҳ ҳам бўлмайдиган) амаллардандир.
Чунки жума куни билан табриклаб, муборакбод қилиш бир қанча ояти карима ва ҳадиси шарифлардан кўзланган мақсадга мувофиқ келади ҳамда умумий шариат қоидаларига тўғри келади. Қуйида уларни баён қиламиз:
Биринчидан, Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай дейди:
ﻭَﻗُﻮﻟُﻮﺍ ﻟِﻠﻨَّﺎﺱِ ﺣُﺴْﻨًﺎ
яъни: “Одамларга ширин сўз бўлинг” (Бақара сураси 83-оят).
Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам ҳадиси шарифда шундай деганлар:
"والكلمة الطيبة صدقة"
(متفق عليه عن أبي هريرة رضي الله عنه)
яъни: “Яхши гап садақадир” (Муттафақун алайҳ).
Демак, мусулмонлар бир-бирларини жума куни билан табриклаб, яхши тилакларни айтишлари мазкур ояти карима ва ҳадиси шарифлардаги ширин сўз ва яхши гапларни гапиришга бўлган тарғибнинг мазмунига тўғри келади.
Жума куни билан табриклаб, муборакбод қилиш бир қанча асрлардан бери мусулмонлар орасида одат тусига айланиб, бу сабабли мусулмонлар бир-бирларини хурсанд қилиб келмоқдалар. Мана шундай ўзаро хурсандчиликка сабаб бўладиган амални нимаси бидъат бўлади. Ваҳоланки, Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам ҳадиси шарифларида бундай деган бўлсалар:
"أحبُّ الأعمالِ إلى اللهِ عزَّ وجلَّ سُرُورٌ يدْخِلُهُ على مسلمٍ"
(رواه الإمام ابن حبان والإمام الطبراني عن جابر بن عبد الله رضي الله عنه)
яъни: “Аллоҳ таолога энг яхши амал – мусулмоннинг қалбига хурсандчилик киргазишдир” (Имом Ибн Ҳиббон ва Имом Табароний ривоятлари).
Демак, мана шу ҳадисга амал қилган ҳолда, мусулмон кишининг қалбига хурсандчилик киргизиш мақсадида жума куни билан табриклашимиз мумкин бўлади. Қолаверса, буюк саҳобий Ибн Масъуд разияллоҳу анҳу бир ажойиб сўзни айтганлар:
ما رأى المسلمون حسنا فهو عند الله حسن، وما رآه المسلمون سيئا فهو عند الله سيء
(رواه الإمام الحاكم في المستدرك)
яъни: “Мусулмонлар яхши кўрган нарса – Аллоҳ таоло наздида ҳам яхшидир, мусулмонлар ёмон кўрган нарса – Аллоҳ таоло наздида ҳам ёмондир” (Имом Ҳоким ривоятлари).
Мана шу пурмаъно гапга биноан ҳам жума куни билан ўзаро муборакбод этиш ва яхши тилаклар тилашимиз мумкин бўлади.
Шундай экан ижтимоий тармоқларда чиқаётган адаштирувчи фатволарга эргашиб кетмаслик керак булади.
Аллоҳ барчамизни туғри йулдан адаштирмасин.
Навбаҳор тумани хон хужа эшон бобо масжид Имом хатиби
Шодмонов комилжон.
Яқин йиллардан бери баъзилар томонидан: ““Жума айёмингиз муборак бўлсин”, “Жума муборак” дейиш мумкин эмас, чунки, жума куни қиёмат куни бўлади, қачонки биз маҳшаргоҳдан ўтиб жаннатда йиғилганимиздагина “жума муборак бўлсин”, деб айтамиз. Жума билан табриклаш бидъат, чунки, Пайғамбар алайҳиссалом ва саҳобалар бир-бирларини жума билан табрикламаган” деган ҳар хил гап-сўзлар тарқалиб қолди. Бу гап-сўзларга қисқа жавоб шуки, мўмин-мусулмонлар ўзаро бир-бирларига соғлиқ-саломатлик тилаб, Жума куни билан табриклашлари мубоҳ (савоб ҳам, гуноҳ ҳам бўлмайдиган) амаллардандир.
Чунки жума куни билан табриклаб, муборакбод қилиш бир қанча ояти карима ва ҳадиси шарифлардан кўзланган мақсадга мувофиқ келади ҳамда умумий шариат қоидаларига тўғри келади. Қуйида уларни баён қиламиз:
Биринчидан, Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай дейди:
ﻭَﻗُﻮﻟُﻮﺍ ﻟِﻠﻨَّﺎﺱِ ﺣُﺴْﻨًﺎ
яъни: “Одамларга ширин сўз бўлинг” (Бақара сураси 83-оят).
Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам ҳадиси шарифда шундай деганлар:
"والكلمة الطيبة صدقة"
(متفق عليه عن أبي هريرة رضي الله عنه)
яъни: “Яхши гап садақадир” (Муттафақун алайҳ).
Демак, мусулмонлар бир-бирларини жума куни билан табриклаб, яхши тилакларни айтишлари мазкур ояти карима ва ҳадиси шарифлардаги ширин сўз ва яхши гапларни гапиришга бўлган тарғибнинг мазмунига тўғри келади.
Жума куни билан табриклаб, муборакбод қилиш бир қанча асрлардан бери мусулмонлар орасида одат тусига айланиб, бу сабабли мусулмонлар бир-бирларини хурсанд қилиб келмоқдалар. Мана шундай ўзаро хурсандчиликка сабаб бўладиган амални нимаси бидъат бўлади. Ваҳоланки, Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам ҳадиси шарифларида бундай деган бўлсалар:
"أحبُّ الأعمالِ إلى اللهِ عزَّ وجلَّ سُرُورٌ يدْخِلُهُ على مسلمٍ"
(رواه الإمام ابن حبان والإمام الطبراني عن جابر بن عبد الله رضي الله عنه)
яъни: “Аллоҳ таолога энг яхши амал – мусулмоннинг қалбига хурсандчилик киргазишдир” (Имом Ибн Ҳиббон ва Имом Табароний ривоятлари).
Демак, мана шу ҳадисга амал қилган ҳолда, мусулмон кишининг қалбига хурсандчилик киргизиш мақсадида жума куни билан табриклашимиз мумкин бўлади. Қолаверса, буюк саҳобий Ибн Масъуд разияллоҳу анҳу бир ажойиб сўзни айтганлар:
ما رأى المسلمون حسنا فهو عند الله حسن، وما رآه المسلمون سيئا فهو عند الله سيء
(رواه الإمام الحاكم في المستدرك)
яъни: “Мусулмонлар яхши кўрган нарса – Аллоҳ таоло наздида ҳам яхшидир, мусулмонлар ёмон кўрган нарса – Аллоҳ таоло наздида ҳам ёмондир” (Имом Ҳоким ривоятлари).
Мана шу пурмаъно гапга биноан ҳам жума куни билан ўзаро муборакбод этиш ва яхши тилаклар тилашимиз мумкин бўлади.
Шундай экан ижтимоий тармоқларда чиқаётган адаштирувчи фатволарга эргашиб кетмаслик керак булади.
Аллоҳ барчамизни туғри йулдан адаштирмасин.
Навбаҳор тумани хон хужа эшон бобо масжид Имом хатиби
Шодмонов комилжон.
