JAVOB: Bismillahir Rohmanir Rohim. Quyoshda isigan suvni ishlatish borasida ulamolarimiz turli xil fikr bildirganlar. Ba’zilari bu suvni ishlatish makruh degan bo‘lsalar, ba’zilari makruh emas deganlar. Jumladan, "Bahrur royiq" kitobida bunday deyilgan:
وَيُكْرَهُ بِالْمَاءِ الْمُشْمِسِ
ya’ni: "Quyoshda isigan suv bilan tahorat qilish makruhdir".
Mana shu ma’nodagi gap "Fathul qodir", "Me’rojud diroya", "Qunya" va boshqa fiqhiy kitoblarimizda ham kelgan.
Bu borada mashhur hanafiy mazhabimizdagi alloma Muhammad Amin Ibn Obidiyn rahmatullohi alayh shunday deganlar:
وَالظَّاهِرُ أَنَّهَا تَنْزِيهِيَّةٌ عِنْدَنَا
ya’ni: "To‘g‘rirog‘i shuki, quyoshda isigan suv bilan tahorat qilish bizni mazhabimizda makruhi tanzihi (yengil makruh)dir".
Bu masalada "E’lous sunan" sohiblari Zafar Ahmad Usmoniy rahmatullohi alayh bunday deganlar:
الصحيح عندي أن هذه الكراهة طبية لا شرعية
ya’ni: "Quyoshda isigan suvdan foydalanish makruhligi meni nazdimda tibbiy tomondan, shariat nuqtayi nazaridan emasdir".
Mazhabimizdagi mashhur, muhaqqiq alloma Mulla Ali Qori rahmatullohi alayh esa, "Mirqotul maqotih" kitoblarida quyoshda isigan suv ishlatilsa, badanga oqlik tushadi mazmunidagi rivoyatlarni dalillikka yaramasligini ta’kidlab, shunday xulosa qiladilar:
أنه لا أصل لكراهته
ya’ni: "Quyoshda isigan suvni makruh deyishga asos yo‘q".
Quyoshda isigan suvni ishlatish borasida ulamolarimizning o‘rtalarida turli xil gaplar mavjudligi sababli, imkon qadar quyoshda isigan suvdan foydalanmaslikka harakat qilinadi, bordiyu zarurat bo‘lib, boshqa suv topilmaganda undan foydalanish mumkin bo‘ladi. Chunki ulamolar bir masalada turli xil fikrlarni aytgan bo‘lsalar, masala yengillashadi. Vallohu a’lam.